Η περίοδος στην οποία ζούμε λόγω πολλαπλών κρίσεων αλλά κυρίως λόγω της πανδημίας, σφύζει από ανασφάλεια, αβεβαιότητα και ανησυχίες. Ενήλικες και παιδιά αναφέρουν άγχος, αγωνία και φόβο για το μέλλον. Αφού λοιπόν κατανοήσουμε και ‘αγκαλιάσουμε’ τις δικές μας ανησυχίες, μπορούμε να υποστηρίξουμε και τα παιδιά τα οποία πιθανώς να έχουν διάφορες σκέψεις και αγωνίες μέσα στην καθημερινότητά τους.
Για αρχή είναι σημαντικό τα παιδιά να κατανοήσουν τι θα πει ‘ανησυχώ’. Οι ανησυχίες λοιπόν μπορεί να είναι σκέψεις για κάτι που μας απασχολεί ή μας ενοχλεί και μας δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα. Όταν ανησυχούμε μπορεί να σκεφτόμαστε το μέλλον και να έχουμε φόβους ότι θα συμβεί κάτι κακό (παρόλο που τελικά πιο πιθανό είναι να πάνε όλα καλά). Επιπλέον, η ανησυχία μπορεί να εκφραστεί και ως σωματικό σύμπτωμα (δυσκολία στον ύπνο, γρήγοροι χτύποι καρδιάς, στομαχόπονος, κ.α.).
‘Χρυσές’ συμβουλές δεν υπάρχουν και οι λόγοι που μπορεί να ανησυχεί κάθε παιδί μπορεί να σημαίνουν πολλά για το ίδιο και την οικογένεια. Παρόλα αυτά ακολουθούν διάφορες πρακτικές τις οποίες οι γονείς μπορούν να δοκιμάσουν και να πειραματιστούν πάνω σε αυτές. Αρχικά αφιερώστε χρόνο να ακούσετε το παιδί σας. Ύστερα συζητήστε μαζί του τι σημαίνει ‘ανησυχία’ και πως μπορεί να εκφραστεί από τον καθέναν. Δώστε πάντα σημασία στην οποιαδήποτε ανησυχία του παιδιού, ακόμη και αν στα δικά σας μάτια φαντάζει ως κάτι μικρό και ασήμαντο. Βοηθητικό είναι να αναφερθεί πως είναι φυσιολογικό να ανησυχεί και όλοι οι άνθρωποι ανησυχούν κάποιες στιγμές στη ζωή τους. Μπορείτε να μοιραστείτε και δικές σας εμπειρίες στις οποίες είχατε ανησυχήσει ή ανησυχείτε.
Είναι σημαντικό το παιδί να νιώσει άνετα, ώστε να συζητήσει για τις ανησυχίες του και να τις εμπιστευτεί. Αφιερώστε χρόνο να συζητήσετε λεπτομερώς μαζί του για οποιαδήποτε ανησυχία μπορεί να έχει. Πολλοί γονείς τείνουν να δίνουν άμεσα λύσεις στα παιδιά καθώς δεν αντέχουν να τα βλέπουν να ανησυχούν και να στεναχωριούνται, αυτό όμως δεν είναι και πολύ βοηθητικό μακροπρόθεσμα. Κάντε ερωτήσεις στο παιδί για να σας γίνει κατανοητό το τι ακριβώς το ανησυχεί, ποια είναι δηλαδή η κατάσταση και εμπλέξτε το στη λύση. Πιο συγκεκριμένα, βοηθήστε το να βρει δικές του λύσεις και στρατηγικές αντιμετώπισης.
Στη συνέχεια, μπορεί η οικογένεια να συζητήσει κάποιες πρακτικές λύσεις που βοηθούν τους περισσότερους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες τους. Ένας από αυτούς είναι να ζητήσετε από το παιδί να σκεφτεί κάποια άλλη στιγμή στο παρελθόν που ανησύχησε και πως κατάφερε να διώξει τις ανησυχίες του τότε. Δώστε χρόνο στο παιδί να επεξεργαστεί την ανησυχία του και μετά αφήστε το θέμα στην άκρη χωρίς να το κάνετε συνέχεια θέμα συζήτησης μέσα στο σπίτι. Για τις δημιουργικές οικογένειες και για τα δημιουργικά παιδιά υπάρχουν πάρα πολλές πρακτικές μέσα από τη ζωγραφική και τη χειροτεχνία ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Τα παιδιά μπορούν να σκεφτούν πολλά και ευφάνταστα πράγματα. Μπορείτε να φτιάξετε ένα ‘κουτί ανησυχιών’ στο οποίο το παιδί θα τοποθετεί τις ανησυχίες του (είτε τις ζωγραφίζει είτε τις γράφει). Ορίστε συγκεκριμένο χρόνο στον οποίο θα ελέγχετε μαζί το κουτί και θα διαβάζετε και θα συζητάτε/ επιλύετε τις ανησυχίες του. Το παιδί δεν χρειάζεται να σκέφτεται τις ανησυχίες του εφόσον τις έχει καταγράψει μέσα στο κουτί. Όταν η ανησυχία απομακρυνθεί, προτρέψτε το παιδί να σκίσει το χαρτί με την καταγεγραμμένη ανησυχία.
Καταλήγοντας, οι ανησυχίες είναι ένα συναίσθημα φυσιολογικό και αναμενόμενο σε όλες τις ηλικιακές φάσεις του ανθρώπου. Δεν μπορούμε να τις σταματήσουμε με μαγικό τρόπο, αλλά αυτό που σίγουρα βοηθάει είναι η υποστήριξη και η συζήτηση (είτε είμαστε ενήλικες, είτε παιδιά). Σε έναν αβέβαιο κόσμο που οι ανησυχίες έρχονται και φεύγουν, αυτό που έχουμε είναι ο ένας τον άλλον…
