Η Σειρά Γέννησης των Παιδιών

Αν και η σειρά γέννησης του παιδιού, μπορεί να το επηρεάσει στο μέλλον αναφορικά με τις εμπειρίες του με συζύγους, φίλους και συναδέλφους, υπάρχουν πολλοί ακόμη παράγοντες οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν τον ρόλο που υιοθετούν τα αδέρφια. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να αφορούν την ιδιοσυγκρασία, την εμφάνιση, την ευφυΐα, την κουλτούρα, το φύλο, το ταλέντο, την πιθανή αναπηρία αλλά και το χρόνο γέννησης σε σχέση με εμπειρίες που μπορεί να βιώνει εκείνη τη στιγμή η οικογένεια, όπως ασθένειες, μετακομίσεις, θανάτους, κ.α.

Ο κάθε γονέας μπορεί να έχει συγκεκριμένες προσδοκίες για κάθε παιδί. Για παράδειγμα, μπορεί να περιμένουν από ένα παιδί να είναι το υπεύθυνο παιδί ή το ‘καλομαθημένο’, ανεξάρτητα με το τι θέση έχει στην οικογένεια το παιδί αυτό. Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως τα παιδιά τα οποία μοιάζουν με κάποιο μέλος της οικογένειας, μπορεί να αναμένεται από τους υπόλοιπους να είναι σαν αυτόν/ην, να έχει τα χαρακτηριστικά του ή εν τέλει να αναλάβει το ρόλο αυτού του ατόμου. Η ιδιοσυγκρασία των παιδιών επιπλέον μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τις θέσεις που έχουν τα αδέρφια τους. Πολλά μπορούν να επηρεάσουν το κάθε παιδί και το ρόλο του, ακόμη και οι εμπειρίες που έχουν οι γονείς ως αδέρφια. Παρόλα αυτά υπάρχουν ορισμένα τυπικά μοτίβα, τα οποία συχνά παρατηρούνται στις οικογένειες και φαίνεται να αντικατοπτρίζουν τη σειρά γέννησης του κάθε παιδιού.

Τα περισσότερα όμοια χαρακτηριστικά παρατηρούνται στα πρώτα παιδιά, καθώς κατά την γέννηση του πρώτου παιδιού οι μεταβλητές που μπορεί να επηρεάσουν, είναι πιθανώς λιγότερες. Οτιδήποτε αναφερθεί στο σημείο αυτό αλλά και στη συνέχεια, είναι απλά κάποια χαρακτηριστικά τα οποία συχνά είναι κοινά. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα πρώτα παιδιά ή όλα τα μεσαία είναι ολόιδια. Το καθένα είναι μοναδικό και έχουν τόσες ομοιότητες όσες και διαφορές.

Αρχικά, τα πρώτα παιδιά αναφέρονται συχνά ως υπεύθυνα, τελειομανή, αλλά και επικριτικά όχι μόνο με τον εαυτό τους αλλά και με τους άλλους. Συχνά γίνονται καλοί ηγέτες, καθώς έχουν βιώσει την εξουσία και την ευθύνη απέναντι στα μικρότερα αδέρφια τους. Εμφανίζονται ως οργανωμένα, ανταγωνιστικά ή συντηρητικά. Πολλές φορές στα πρώτα παιδιά δημιουργείται η πεποίθηση ότι επειδή γεννήθηκαν πρώτα, οφείλουν να είναι πρώτα σε όλα. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους. Ένα ‘πρώτο’ παιδί μπορεί να θέλει να τελειώσει πρώτο τα μαθήματα του σπιτιού, διαβάζοντας όμως με τσαπατσουλιά, καθώς μέλημα του είναι να τελειώσει πριν τα αδέρφια του. ʼλλα ‘πρώτα’ παιδιά όμως μπορεί να τελειώσουν τελευταία το διάβασμα, καθώς θέλουν να είναι τέλεια, αφιερώνοντας έτσι πολύ χρόνο.

Για τα μεσαία παιδιά είναι πιο δύσκολο να αναφερθούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, καθώς υπάρχουν πολλές θέσεις τις οποίες αυτά μπορούν να αναλάβουν. Συνήθως αναφέρονται ως τα παιδιά ‘σάντουιτς’, ως τα παιδιά δηλαδή που είναι στρυμωγμένα ανάμεσα στα προνόμια των μεγάλων αδερφών και τα οφέλη των μικρότερων. Αυτό τους δίνει την εσφαλμένη εντύπωση ότι πρέπει να είναι διαφορετικά από τα αδέρφια τους σε κάτι ώστε να έχουν τα ίδια αξία. Μέσα από αυτή την προσπάθεια, μπορεί να καταλήξουν είτε στο να προσπαθούν υπερβολικά είτε καθόλου, υιοθετώντας ρόλους όπως αυτόν του επαναστάτη ή του ασθενή, του κοινωνικού ή του ντροπαλού κ.α. Πολλά παιδιά έτσι μπορεί να απολαμβάνουν την αορατότητά τους. Συχνά, τα μεσαία παιδιά εμφανίζονται ως ειρηνοποιοί και ως άτομα στα οποία οι άλλοι στρέφονται για κατανόηση ή συμπάθεια, ενώ μπορεί να γίνουν καλοί διαπραγματευτές.

Τις περισσότερες φορές, όταν κάποιος φέρει στο μυαλό του, το μικρό του αδερφάκι, μπορεί να σκεφτεί το πόσο ‘κακομαθημένο’ ήταν. Είναι γεγονός πως τα περισσότερα μικρά αδέρφια χαίρουν την φροντίδα των γονέων τους σχεδόν αποκλειστικά. Αυτό συχνά τους οδηγεί στην εσφαλμένη εντύπωση πως οι γύρω τους είναι εκεί για να τα εξυπηρετούν νιώθοντας έτσι σημαντικά. Πολλοί τα αναφέρουν ως γοητευτικά παιδιά, τα οποία με την γοητεία τους οδηγούν τους άλλους στο να κάνουν αυτό που τα ίδια θέλουν. Αυτό που είναι άξιο αναφοράς είναι ότι ενώ τα μικρά παιδιά έχουν την εύνοια των γονέων, λαμβάνουν συχνά αντιπάθεια ή ανταγωνισμό από τα άλλα αδέρφια τους. Τα μικρότερα παιδία μπορεί επίσης να είναι κακομαθημένα και απορροφημένα από τον εαυτό τους και αυτό μπορεί πιο συχνά να τα οδηγεί σε απογοήτευση και εκνευρισμό. Τα μικρότερα επίσης παιδιά τείνουν να είναι δημιουργικά και καινοτόμα. Επιπλέον, το μικρότερο παιδί βιώνει συχνά μία περίοδο ως μοναχοπαίδι, όταν τα μεγαλύτερα αδέρφια φεύγουν από το σπίτι. Αυτό μπορεί να αποτελέσει μία ευκαιρία να απολαύσει την αποκλειστική προσοχή των γονέων του, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα εγκατάλειψης από τα μεγαλύτερα αδέρφια.

Τέλος, υπάρχουν και τα μοναχοπαίδια, τα οποία μπορεί να υιοθετήσουν χαρακτηριστικά και από πρώτα και τελευταία παιδιά. Αναφέρεται πως συνήθως έχουν υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό τους. Επειδή είναι τα μοναδικά παιδιά στην οικογένεια εκτιμούν την μοναχικότητα αλλά πολλές φορές αναφέρουν ότι φοβούνται την μοναξιά. Τέλος, τα μόνα παιδιά διατηρούν πολύ στενούς δεσμούς με την οικογένεια τους και κυρίως τους γονείς τους, ωστόσο φαίνεται ότι δυσκολεύονται περισσότερο να επικοινωνήσουν με φίλους και συζύγους.

Στα παραπάνω δεν πρέπει να ξεχνάμε τον αριθμό των παιδιών σε ένα σπίτι, το φύλο τους αλλά και το οικογενειακό πλαίσιο, το οποίο ενισχύει ή μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης συμπεριφορών και χαρακτηριστικών. Υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις στους παραπάνω κανόνες. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά βοηθούν πολλές φορές τους γονείς να νοηματοδοτούν κάποιες συμπεριφορές των παιδιών τους ή να τους γίνονται πιο κατανοητές ή ακόμα και να τους προβληματίζουν. Παρόλα αυτά, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι τα χαρακτηριστικά των παιδιών με βάση την σειρά γέννησης δεν αποτελούν θέσφατες ταμπέλες, καθώς όλα εξαρτώνται από τις σχέσεις των παιδιών με τους γονείς και τα αδέρφια και το οικογενειακό πλαίσιο στο οποίο αυτά μεγαλώνουν.